Joseph Vella Bondin - Drammaturgu

Il-ħidma ta’ dan il-ktieb investigattiv hija li tgħolli l-preġju tal-kultura lokali u l-presitġju tat-talent Malti. Għaldaqstant bis-suġġett ta’ dan il-ktieb (Joseph Vella Bondin) naraw il-kontinwita’ bejn il-kultura (li takkumula maż-żmien u mal-ambjent) u l-ħajja (li trid teżisti fis-soċjetà), u f’din il-kontinwità l-kultura ssir esperjenza attiva għax it-tagħrif jinbidel f’att ta’ ħsieb. U fis-suġġett imgeżwer fit-teorija nilmħu parti mill-ispirtu Ewropew. Dan il-ktieb jipprova jinterpreta x-xogħol ta’ Vella Bondin biex dan id-drammaturgu jidħol f’postu fil-letteratura Maltija. L-għan ta’ dan il-ktieb, li jieħu d-dramm primarjament bħala xogħol ta’ arti, huwa li juri li d-drama taf tkun, fis-skiet tagħha bħala letteratura, organiżmu kumpless barra mill-qoxra ħafifa tal-immedjatezza. Il-kritika letterarja f’dan il-każ hija ħidma esploratorja li timxi minn wara l-kwinti għal fuq il-palk u għall- platea tal-medda sħiha tal-kreattività. Il-valuri stilistiċi f’kull livell isiru kontribuzzjonijiet għall-mod kif xogħol letterarju jista’ jigi interpretat u jgħinu wkoll fit-transazzjoni bejn l-awtur u l-qarrej. Bħala awtur, id-drammaturgu narawh bħala gwida (bil-lingwa tal-istruzzjonijiet teatrali) preżentatur(bl-istruttura tal-ġrajja li jinseġ għall-karattri tiegħu), u interpretu (bil-kondizzjonijiet tax-xerqa, jew nuqqas ta’ xerqa, li nsibu fid-djalogar). Naturalment, il-preżenza tad-drammaturgu mhijiex diretta. Ħafna drabi toħroġ mill-inferenzi u l-implikaturi li aħna l-qarrejja inevitabilment nisiltu mill-mod kif id-drammi jkunu preżentati. Joseph Vella Bondin Drammaturgu jieħu d-direzzjoni tiegħu mill-istilistika (li tapplika kunċetti u metodi tal-lingwistika għall-istudju tal-letteratura) għax jemmen li jekk wieħed jifli l-lingwa f’test letterarju jasal biex jifhmu aktar u japprezza l-kisbiet artistiċi tal-awtur. Il-qarrej ta’ dan il-ktieb mistenni li javviċina s-suġġett tal-istil b’kurżita ta’ apprezzament, għax prinċipju ewlieni tal-ktieb huwa li biex tifhem l-istil jeħtieġ tifhem il-lingwa mħaddma minn dak l-istil. L-iċken dettall fil-lingwa jaf ikollu mistur il-qofol tax-xogħol. U għalhekk meta nispjegaw kif ikun inkiseb xi effett/tifsir inkunu mhux biss fhimna l-kisba (li fiha nnifisha hija essenzjali għall-interpretazzjoni) imma nkunu ksibna wkoll apprezzament aħjar tal-awtur u l-kreattività tiegħu.